Sufiforum.com

Divan-ı Hikmet'te ÂRİF Kavramı(33)kez işlenmiştir.

HİKMET-12
Şeriatdur âşıklarnı efsanesi
Ârif âşık tarikatnı dürdanesi
Kayda barsa cananesi hemhanesi
Bu sırlarnı arş üstide kördüm mena

HİKMET-32
Kerem birle keçirgil ey ârif zat
Azab-ı ahiretdin kılğıl azad

HİKMET-42
Kul Hâce Ahmed kıl tasdik yâr-ı ğârıng kıl tefrik
Âriflikde bil sâdık Ebûbekr sıddıkdur.

HİKMET-59
Âşıklarnı işi erür söz ü güdâz
Âşıklarnı hâcetleri roze namâz
Ruz-ı mahşer köz yaşıdur Hakk'a niyâz
Ârif âşık derdü elem tarttı bolğay.

HİKMET-62
Çünkü tüştüm meydânğa meydânnı tolakördüm
Yüzming ârifni sordum barça cevlân içinde

HİKMET-82
Ârif âşık öz canını otka yakmas
Biderdlerge çakmakın yakıp çakmas
Dünya kelip cilve kılsa kıya bakmas
Işksız kişi behayimdin beter dostlar.

HİKMET-84
Ârif âşık bolay deseng elem tartğıl
Hak vaslığa yetey deseng tünler katğıl
Bu dünyanı işretini taşlab atğıl
Taşlab atsang mau menlik keter dostlar.

HİKMET-115
Ârif âşık şevki birle kıyamet kün
Hüdâyığa bahs ü cevab kılar ermiş
Bu âlemde tartğan cevru cefaların
Köksin yarub Hak kaşığa salar ermiş.

HİKMET-116
Ârif uldur bolsa âşık halkada cevlan etib
İsti'anetni tileb ol pîrni kalkan eter.

HİKMET-127
Kul Hâce Ahmed Allah degil yaşıng akkay
Ötken ârif himmet kılıp kolung tutkay
Rahmı kelse Rahîm Mevlâm Rahîm kılğay
Hâce kulın hergiz zâyi koymaz bolur.

HİKMET-130
Muhabbetni küçesini kezgen ârif
Yahşi bilür humganlarnı alâmetin,
İradetdin kollarığa harbe alıb
Def’in eyler mazarratnıng selâmetin.

HİKMET-133
Muhabbetsiz halâyıkdın her kim kaçsa
Âriflerni suhbetide cevlân kılur
Ortap köyüp ışk yoluda yaşın saçsa
Sübhân İgem arş üstide mihmân kılur.

Ten sözlemez cân sözleme imân sözler
Cândın keçken çın âşıklar Haknı közler
Âriflerge hizmet kılıp yolın tüzler
Ol âşıknı halâyıkka sultân kılur.

HİKMET-138
Ârif âşık cân mülkide elem tartsa
On sekkiz ming kamuğ âlem gülgül bolur
Köngül kuşı şevk kanatın tokup uçsa
Cümle vücud yâdın sayrar bülbül bolur.

HİKMET-146
Âşıkları zikrin aytıb hormas ermiş,
Barğan sarı yigit bolur, kormas ermiş.
Halka tapsa, âşık işge hormas ermiş,
Kehf itidek ârif sangıdın kalmas ermiş.

Ârif sangığa erişganler meza taptı,
Meza tapıb, Hak yolıda rıza taptı.
Cism u canın fida kılıb ğıza taptı,
Çın âşıklar ursa-sökse tanmas ermiş.

Kul Hoca Ahmed, âriflerge mayil bolgıl,
Herne dese, boyunsunıb kayil bolgıl,
Hizmet kılıb yügrüb yürüb sayil bolgıl,
Hizmet kılğan muradına yeter ermiş.

HİKMET-151
Âriflerni suhbetidin behre alğan,
Hudayığa yakın boldı, bildim mena.
Pîri kamil mükemmilge hizmet kılıb,
İhlas bilen sır-esrarın bildim mena.

HİKMET-161
Ârif âşık dünya üçün gam yemedi,
Bu dünyada izzet-hürmet ber demedi.
Keçe-kündüz köz yaşıdın ayrılmadı,
Gaflet birle gamlarige batmas bolur.

Âriflerning dergâhıdur güher kanı,
Ul tengizde la’lu güher yok imkânı,
Hisabını bilür anda ışk sultanı,
Âşıklarnı aklı anga yetmes bolur.

HİKMET-163
Ârif âşık can mülkide elem tartsa,
Yetti aza takat kılmay lerzan bolur.
Işk deryası vücud içre coş eylese,
Behud bolub girdab içre hayran bolur.

HİKMET-166
Ey dostlarım, ârifler halis suhbet eterler,
Ul suhbetde marifet dürlerini saçarlar.
Suhbet vakti hazır bol, erenlerge nâzir bol!
Ul haletde erenler, erge nazar kılurlar.

HİKMET-168
Eyâ dostlar, haber berib şeriatdin,
Tarikatda Allah yâdın aytıng, dostlar
Ârif canlar haber berür hakikatdın,
Allah teyu Hakk zikrini aytıng, dostlar.

HİKMET-170
Kara atıga minmegünçe, kara körmes,
Kara laçın konmagunça, sırnı körmes.
Sırnı körgen ârifleri munda turmas,
Seher vaktda cannı kıynab turung, dostlar.

HİKMET-181
Mescid kirib namâz kılsam zahidlerdek,
Işk otığa küyüb yanğan âşıklardek.
Yalğan sözni tilge almay sâdıklardek,
Âriflerdek Hakk’a vasıl bolğay mukin?

HİKMET-197
Allah süygen âşıkları ingreb yürer,
Âriflerni suhbetige özin urar.
Mihnet tabsa âşıkları cevlan kılar,
Tanla mahşer âşıklarnı Allah çarlar.

Kul Hoca Ahmed, âşıklarga özüngni kat,
Keçe-kündüz mihnet kılıb elemler tart.
Âriflerni bazarıda özüngni sat,
Tanla mahşer âşıklarnı Allah çarlar.

HİKMET-211
Ârif uldur, Hak emrini pas eylese,
Masivadın nefsin yığıb has eylese.
Şeriat heme beş hurufdur rast eylese,
Andın sonra tarikatga kirmek kerek.

***

"ÂRİF" Ne demektir?

Kelime anlamı "irfan sahibi olan kişi" demektir.

1. Allahü teâlânın rızâsını kazanmış, O'ndan başkasının sevgisini kalbinden çıkarmış, tasavvufta yetişip, kemâle ermiş velî zât. Ârif-i billah da denir.

Her şeyin kaynağı vardır. Takvânın (Allahü teâlâdan korkarak haramlardan, günâhlardan sakınmanın) kaynağı âriflerin kalbleridir. (Hadîs-i şerîf-Künûz-ül-Hakâik)

Resûlullah efendimizin sünnetini terk edeni ve O'ndan gelen edebleri gözetmekte gevşeklik göstereni ârif zannetme. (Cüneyd-i Bağdâdî)

Ârif boş yere konuşmaz. Devamlı Allahü teâlânın rızâsını kazanmayı düşünür. (Bâyezîd-i Bistâmî)

Âriflerin kalbleri Hak teâlânın azâmet ve kibriyâsına (büyüklük ve ululuğuna) hayrandır. (İmâm-ı Rabbânî)

Ârif kendini herkesten aşağı bilir. (İmâm-ı Rabbânî)

2. Mütehassıs olduğu ilmi, zorlanmadan tatbik eden, kullanabilen kimse.

Âlim ile ârif arasında fark vardır. Meselâ Arabî nahv ilminin, dil bilgisinin küllî kâidelerini bilen, bu ilmin âlimidir. Fakat bu bilgiyi yerinde zorlanmadan kullanabilen ise âriftir. (Seyyid Abdülhakîm Arvâsî)