Sufiforum.com

2009'da başlayan SUFİFORUM'da İslam; İslam Tasavvuf Geleneği ile ilgili her türlü güncel ya da 'eskimez' konular yer almaktadır. İçerik yenilemeleri tasavvuf.name sitesinden sürdürülmektedir. ALLAH YÂR OLSUN.

Giriş |  Kayıt




Yeni başlık gönder Başlığa cevap ver  [ 1 mesaj ] 
Yazar Mesaj
 Mesaj Başlığı: Bir Yazar Gibi Okuyabilmek
MesajGönderilme zamanı: 23.01.13, 17:41 #mesajın linki (?)
Çevrimdışı
Kullanıcı avatarı

Kayıt: 31.12.08, 16:59
Mesajlar: 308
Bir Yazar Gibi Okuyabilmek

Zaman zaman gerçekleştireceğiniz bu envanterlerden sonra hatalarınızı düzeltmek için birşeyler okuma
ihtiyacı duyacaksınız. Okuduklarınızdan mümkün olduğu kadar çok yararlanabilmeniz için, biraz sıkıntıyı
göze almalı, ve bir yazar gibi okumayı öğrenmelisiniz. Esasen yazarlıkla uzaktan yakından ilgisi olan herkes, eline aldığı kitabın sadece bir eğlence aracı değil, ayni zamanda bir örnek olduğu sezgisine sahiptir. Fakat etkili bir şekilde okumak, kendi yazılarınızın daha iyi olması için, okuduklarınızdan nasıl yararlanabileceğinizi göz önünde bulundurarak, irdelemeyi öğrenmekle mümkündür.

Yazar olacak kimselerin çoğu kitap kurdudurlar ve kitap ve kütüphaneler konusunda biraz fanatiktirler. Bir kitabı bölüp parçalayarak, sadece üslubunu veya sadece hikâye kurgusunu görmek için, veya yazarın belli problemleri nasıl ele aldığını incelemek için okumak fikri, çok defa bu tür kimselere tiksinti verir.
İnsanın bir kitabı beğenerek, eleştirmeden okuduğu zamanki kadar büyüleyici ve göz kamaştırıcı bulamıyacağı korkusu, bir çok yazar adayını, sevdiği yazarları bu şekilde mikroskop altına alma girişimine karşı isyan ettirir. İşin aslına bakılırsa, eleştirici gözle okumayı öğrendikten sonra, alınacak zevk, amatör okuyucu olarak okurken alınan zevkten hiç de az değildir, belki fazladır bile. Halta çok değer vermediğiniz bir kitabı, neden böyledir diye araştırmak için okumaya koyulduğunuz zaman, çok daha katlanılır bulacağınızdan emin olabilirsiniz.

İki Kez Okuyun

İşin başında, bir yazar olarak okumanın yegâne yolunun, her şeyin özerinden iki kez gitmek olduğunu bilmelisiniz. İncelemeyi düşündüğünüz bir hikâyeyi, bir romanı, veya bir makaleyi, tıpkı önceleri eğlenceden başka sorumluluklarınızın olmadığı dönemlerde yaptığınız gibi. eleştirmeden hızlı hızlı okuyun. Bitirince bir süre için kitabı kapatın, sonra kâğıt kalemi elinize alın. Önce, okuduğunuz şey hakkında özet bir hüküm verin: beğendiniz mi, beğenmediniz mi? Yoksa kısmen mi beğendiniz? İnandırıcı buldunuz mu, bulmadınız mı ? (İsterseniz daha sonra, okuduğunuz yazıyı içerik yönünden yeni bir değerlendirmeye tabi tutabilirsiniz, ama şimdilik, eğer yapabilirseniz, neye inanacağınız konusundaki kararınızı, yazarın inandırmak istediği şeyle sınırlı tutun.)

Bu yalınkat değerlendirmelere devam edin. Eğer beğendinizse niçin beğendiniz? Bu soruya ilk başta vereceğiniz cevabın, inceden inceye düşünülerek verilmemiş olması da sizi ürkütmesin, nasıl olsa kitabı yeniden okuyacaksınız ve cevabınızın bir dayanağı olup olmadığını görme fırsatını yeniden elde edeceksiniz.
Eğer kitabı kısmen beğendinizse, yazarın hangi konularda sizden ayrıldığını bulup bulamıyacağınızı görmeye çalışın, kişilikler nerede ustalıkla çizilmiş, nerede aksamış, yetersizlikler ara sıra mı ortaya çıkıyor? Vardığınız bu sonuca nasıl vardığınızı bilebiliyor musunuz?

Çok iyi çizildiği veya güzel bir fırsat aptalca kaçırıldığı için, bazı sahneler zihninizde yer etti mi? Buna benzer sebeplerle bazı pasajlar dikkatinizi çekti mi, hatırlamaya çalışın. Diyaloglar doğal mı, yapmacık mı, resmi ağızlı konuşmalar maksatlı mı, yoksa beceriksizlik eseri mi?

Bunu incelerken siz de kendi bazı kusurlarınızı fark etmiş olabilirsiniz, size zor gelen bazı konulan şu anda okuduğunuz yazar nasıl ele almış acaba?

İkinci Okuma

Okuduğunuz kitap eğer iyi bir kitapsa, soru listeniz bir hayli uzun ve kapsamlı, cevaplarınız ise mümkün mertebe özele indirilmiş olacaktır. Yok eğer pek dikkate değer bir kitap değilse, ilk bakışta zayıf noktalarını bulacak ve kenara atacaksınız demektir. Özetlemeyi yapıp, soru listenizi ve cevaplarınızı elinizden geldiğince tamamladıktan sonra, cevabını tam bulamadığınız, veya iyice anladığınız takdirde daha aydınlatıcı olacağım düşündüğünüz sorulan bir daha gözden geçirin. Ondan sonra da ilk baştan başlayarak, sorularınızın tam cevaplarını bulacak şekilde yavaş yavaş ve dikkatle yeniden okuyun. Yazar, size özellikle zor gelen bazı konulan iyi işleyebilmişse, özellikle güzel bulduğunuz bir pasaja rastlarsanız, bunların altını çizin. Tahlillerinizi tamamladıktan sonra bu noktalara tekrar dönüp, buraları model olarak kullanmaya çalışın.

Şimdi artık hikâyenin nasıl sona erdiğini biliyorsunuz; hikâyenin veya romanın içinde daha önce ortaya çıkan ve bu sonu hazırlayan ipuçlarını bulmaya çalışın. Ana çatışmaya sebep olan kişilik özellikleri ilk kez nerede belli oluyor? Bunlar ustalıkla ve doğal şekilde mi ortaya çıkarılıyor, yoksa kulağından tutulup çekilerek zorla mı devreye sokuluyor? İkinci kez okurken yanlış ipuçları tesbit ettiniz mi? -kitabın daha gerçekçi görünmesine katkısı olmayan, yazarın niyetine ters düşen, gereksiz unsurlar taşıdığı veya okuyucuyu açıkça yanlış yönlendirdiği halde araya girmesine izin verilen bölümler.- Bu tür bölümleri bir daha okuyun, yazarın
asıl maksadını gözden kaçırmamış olduğunuzdan, yazarın hata etmiş olduğu yargısına varırken sizin bu kararınızın hatalı ve yanlış olmadığından emin olmaya çalışın.

Önemli Noktalar

Eleştirici bir gözle okumak çok cesaret verici ve tahmin edemiyeceğiniz kadar faydalıdır. Okurken, bütün melekeleriniz tetikle olsun, kitabın üslubuna dikkat edin. yazar etkisini artırmak istediği zaman hızlanıyor mu. yavaşlıyor mu, görmeye çalışın, yazarın özelliklerini ve gözde kelimelerini arayın, sizce bunları denemeye değer mi. yazarın bunları nasıl kullandığı üzerinde kafa yormanın bir faydası olur mu, yoksa münhasıran o yazarın şahsına bağlı şeyler midir, anlamaya çalışın. Karakterler bir sahneden diğerine nasıl geçiyor, zamanın akışı nasıl gösteriliyor? Okuyucunun dikkati bir kişiden ötekine aktarılırken, kullanılan kelimeler ve vurgular değişiyor mu? Bilgiçlik mi taslanıyor, yoksa sadece bir karakterle ilgili söylenmesi gereken şeyler söylendikten sonra, hikâyenin gelişmesi; bu karakterin açıklamaları ışığında, okuyucuya mı bırakılıyor? Olaylar tek kişinin bakış açısından mı. yoksa önce bir kişinin soma ikinci, sonra üçüncü kişinin bakış açısından mı aktarılıyor? Zıtlıklar nasıl ele alınıyor,
meselâ bir karakteri onunla hiç uyuşmayan biriyle karşılaştırarak mı?- Mark Twain'in Connecticut Yankee'lerini Kral Arthur'un günlerindeki dünyaya taşıması gibi.

Buna benzer sorulan, elbette her yazar kendine göre, kendi için anlam taşıyacak şekilde sıralayacaktır,
ilk birkaç kitap üzerinde bu şekilde çalıştıktan sonra, -yeterli şekilde yararlanabilmek için iki kere okuyarak -
ayni eseri hem eleştirerek hem de zevk alarak okuyabileceğinizi göreceksiniz, ikinci okumalarınız artık yazarın çok iyi veya çok kötü bulduğunuz noktalan ile sınırlı kalacaktır.

(*) Dorothea Brande, Yazar Olmak, Ötüken Yay., İstanbul-2001, s. 73-77.


Başa Dön
 Profil Özel mesaj gönder  
 
Eskiden itibaren mesajları göster:  Sırala  
Yeni başlık gönder Başlığa cevap ver  [ 1 mesaj ] 

Tüm zamanlar UTC + 2 saat


Kimler çevrimiçi

Bu forumu gezen kullanıcılar: Hiç bir kayıtlı kullanıcı yok ve 4 misafir


Bu foruma yeni başlıklar gönderemezsiniz
Bu forumdaki başlıklara cevap veremezsiniz
Bu forumdaki mesajlarınızı düzenleyemezsiniz
Bu forumdaki mesajlarınızı silemezsiniz

Geçiş yap:  
cron
   Powered by phpBB © 2000, 2002, 2005, 2007 phpBB Group

Türkçe çeviri: phpBB Türkiye