|
İstanbul Camilerinde Sanat ve Zanaat Atölyeleri
M. Şevket Eygi
Milli Gazete
2010-09-22
İstanbul'da üç bin cami olduğunu tahmin ediyorum. Belki de bu rakam daha fazladır. Bu camilerin hepsinde WC bulunmaktadır. Kalabalık mevkilerdeki camilerin WC'leri birer ticarî işletme, bazısı darphane gibi çalışmaktadır.
Bu üç bin caminin hiçbirinde, Diyanet'in başlattığı ve devam ettirdiği sanat ve kültür faaliyetleri yapıldığını zannetmiyorum.
İstanbul camilerinin en az 300'ünde işe yarayan, faydalı ve etkili olan sanat faaliyetleri yapılmalıdır.
Camilerin müştemilatında sanat atölyeleri açılmalı, ehliyetli öğretmenler ve ustalar istidatlı ve kabiliyetli gençlere geleneksel sanatlarımızı kısa zamanda öğretmeli; böylece hem onlara iş ve aş kapısı açılmalı, hem de ülke kültürü ve sanatı yükseltilmelidir.
Bazı örnekler verelim:
Bir camide el yapımı kağıt atölyesi açılacak. Bu işi için Hindistan'dan veya Çin'den ehliyetli bir usta getirilecek. On beş fakir öğrenci bulunacak. Daha birinci aydan itibaren (kaba saba da olsa) üretime geçilecek, satışa başlanacak. Bu kağıtları hattatlar, ressamlar kullanacak. İleride ihraç edilecek.
Dikkat: Bu sanatların hiçbiri zenginlere ve aylaklara hobi maksadıyla öğretilmeyecek. Hobiciler bunları hayata geçirmezler, devam ettirmezler, emekler boşa gider.
Yine bu kurslara ve atölyelere sakinleşsinler diye hasta alınmayacak, kabul edilmeyecektir.
Sanatlar ve zanaatlar fakir, işsiz, muhtaç kimselere öğretilecek. Onlar öğrenir öğrenmez var güçleriyle üretime yönelecekler ve para kazanacaklar.
Başka bir konu: Bir camide bir çömlek, seramik atölyesi kurulacak. Üzeri kabartmalı İstanbul hatırası tabaklar yapılacak, bunlar boyanacak. Ayasofya, Sultan Ahmet, Galata Kulesi vs... Bu tabaklar turistlere satılacak. Müzelerdeki bazı çömleklerin replikaları da yapılabilir.
Başka bir konu ve atölye: Orta boy ağaç kütükleri üzerlerinde kabukları kalmış olarak üç sm. kalınlığında kesilecek, bir yüzleri temizlenip zımparalanacak ve üzerlerine yağlı boya tarihî anıtların vs'nin resimleri yapılacak, bunlar da turistlere satılacak.
Başka konular: El dokuması kumaşların üzerine tahta kalıplarla desenler basılarak, bunlar tabiî boyalarla boyanarak yazmalar yapılacak... Sanat boyutu olmasa da yağlı ve sulu boya tablolar yapılacak...Cam sanatı... Tahta oyma sanatı... Mısır'dan getirilmiş papirüsler üzerine hatlar, resimler...
Kültür Bakanlığı, Belediyeler bunların satışına yardımcı olacaklar. Sadece bu sanat ürünlerinin satılması için turistlerin bol olduğu mekanlarda, üreten sanatçılara satış ruhsat ve izni verecekler.
Başta Cumhurbaşkanı, Başbakan, bakanlar, devlet ve iktidar önde gelenleri zaman zaman bu gibi sanat atölyelerini ziyaret edecekler, alış veriş yapacaklar. Medya bunları duyuracak. Teşvik edilmiş olacak.
Müslüman zenginler gelip alış veriş yapacaklar.
Bu atölyelerde yapılan sanat ve zanaat ürünleri, benzeri Çin ve Hint mallarıyla rekabet edecek derecede ucuz olacak. "Ben ucuza eser satmam. Acımdan gebersem bile ucuza vermem..." gibi manyaklıklara meydan verilmeyecek.
Ülkemize yılda 25 milyon turist geliyormuş. Bunların pek azı ülkelerine dönerken böyle ucuz hatıra el sanatı eşyası alsalar yine de kurtarır.
Tekrar ediyorum: Bu sanat ve zanaatlar kesinlikle hobicilere öğretilmeyecek, iş yapıp para kazanmaya muhtaçlara öğretilecektir.
Başarılı olunmak isteniyorsa nice sanat ve zanaatlar için dışarıdan usta, üstat, öğretmen getirilmelidir.
Bu sanatlar ve üretimler hiçbir şekilde köşeyi dönme, kısa zamanda para kazanma, vurgun vurma hırslarına âlet edilmeyecektir. Gaye ekmek yenilsin, sanat öğrenilsin, kültür seviyesi yükselsin.
İşi gevşek tutarsanız, mesela el yapımı kağıt işi yıllarca nazarî olarak gösterilir, üretim yapılmaz. Yukarıda belirttiğim gibi kağıt atölyesinde birinci aydan itibaren üretim yapılacak ve satışa sunulacaktır.
Kağıt atölyesi açtınız, baktınız ki, ipe un seriliyor, dostlar alışverişte görsün kabilinden faydasız çalışmalar yapılıyor. Birinci ayın sonunda, mukavele gereğince hocayı hemen kapı dışarı edeceksiniz, yerine iş bilen, iş öğreten, iş bitiren çalışkan birini getireceksiniz.
İstanbul'da Mimar Sinan yapısı Piyale Paşa camii imamlarından birinin sedef atölyesi var ve uluslararası çapta sedefli mobilya üretimi yapıyor, yanında 18 işçi çalıştırıyor. O imam bu işi yapıyorsa, başka imamlar da başka işler yapabilirler. Yeter ki, niyet edilsin, teşebbüs edilsin, başarılı olmak için gereken bütün şartlara ve sebeplere tevessül edilsin.
Kocamustafa Paşa'da Hekimoğlu Ali Paşa camiinin eski tarihî kütüphane binasında son derece başarılı bir güzel sanatlar mektebi çalışıyor.
Bugünkü Türkiye toplumu genel olarak sanattan, kültürden kopmuştur.
Dünyanın en ileri, sanayii en güçlü ülkelerinden biri olan Japonya'ya da sekiz yüz seneden beri geleneksel usullerle çömlek üreten, eserlerini bütün dünyaya satan atölyeler var. Bizde ise çömlekçilik can çekişiyor.
Diyanet bu konuda öncülük edebilir.
Bu anlattığım işleri kimler yapacak?.. Nasıl yapacak?.. Nasıl başarılı olacak?.. Bu iş ve hizmetler için ortaya konulan bütçeler hırsızlara nasıl kaptırılmayacak?.. İşte bütün mesele burada.
|
