Sufiforum.com

2009'da başlayan SUFİFORUM'da İslam; İslam Tasavvuf Geleneği ile ilgili her türlü güncel ya da 'eskimez' konular yer almaktadır. İçerik yenilemeleri tasavvuf.name sitesinden sürdürülmektedir. ALLAH YÂR OLSUN.

Giriş |  Kayıt




Yeni başlık gönder Başlığa cevap ver  [ 1 mesaj ] 
Yazar Mesaj
 Mesaj Başlığı: Belgelerle Osmanlı-Türkistan İlişkileri
MesajGönderilme zamanı: 20.01.09, 02:55 #mesajın linki (?)
Çevrimdışı
Kullanıcı avatarı

Kayıt: 15.12.08, 02:16
Mesajlar: 58
Belgelerle Osmanlı-Türkistan İlişkileri (XVI-XX. Yüzyıllar)

Belgelerle Osmanlı-Türkistan ilişkileri (XVI-XX. Yüzyıllar). - Ankara: Başbakanlık Basımevi, 2004. - XX, 277 s.; hrt. - (T.C. Başbakanlık Devlet Arşivleri Genel Müdürlüğü Osmanlı Arşivi Daire Başkanlığı; yayın nu. 70)

Önsöz

Birbirine baglı olan üç kıta üzerinde yasamıs, devletler kurmus ve buradaki medeniyetlerde iz bırakmıs tek kavim, sanırız ki bütün tarihçilerin ortak görüsüyle Türkler olmustur. Bilinen dört bin yıllık tarihinde Türk kavmi, neredeyse hiçbir zaman devletsiz kalmamıstır. Türkler için devlet, hayatta kalmanın ve neslin devamlılıgının vazgeçilmez bir sartı olmustur.

Tarihte kurulmus olan Büyük Hun Devleti, Göktürkler, Uygurlar, Selçuklular, Timurlular, Babürlüler ve Osmanlı Devleti gibi devletlerin adını zikr etmek bile bu gerçegi anlatmaya yeterlidir. Günümüzde ise Türk asıllı topluluklar ile devletler, Adriyatik Denizi'nden Çin'e kadar uzanan genis bir cografyada varlıklarını sürdürmektedirler.

Tarihen sabittir ki, 20. yy'ın son on yılına kadar bagımsızlıgını korumus Türk asıllı devletler Anadolu merkezlidir. Osmanlı Devleti ve Türkiye Cumhuriyeti bunlardan ikisidir. Hatta 1990'ların basına gelindiginde tek bagımsız Türk asıllı devlet Türkiye Cumhuriyeti'dir. Oysa, dogu-batı ekseninde Çin'den Hazar Denizi'ne kadar uzanan günümüzde Orta Asya diye anılan Türkistan cografyası ise 19. asrın ikinci yarısından itibaren Ruslar (Batı Türkistan) ve Çinliler (Dogu Türkistan) tarafından isgal edilmistir. 1920'lerin basında Sovyetler Birligi, Orta Asya'da Türkmenistan, Özbekistan, Kazakistan, Kırgızistan, Tacikistan adıyla yeni cumhuriyetler kurmustur. Bu yapı, 1989'da Sovyetler Birligi'nin dagılmasıyla sona ermis ve adı geçen cumhuriyetler bagımsızlıklarını ilan etmislerdir. Böylece Orta Asya'da ortaya çıkan bu siyasi yapı, bir taraftan Türkiye'nin anavatan cografyası ile ilgilenmek gibi önüne bir takım siyasi, ekonomik ve kültürel isbirligi imkanlarını ortaya çıkarmıs, diger taraftan da söz konusu devletlere hem Türkiye hem de dünya ile siyasi, ekonomik, kültürel iliskiler kurma fırsatını yaratmıstır.

Ancak, Türkiye-Orta Asya iliskileri yeni degildir. Osmanlı Devleti, 16.yy.'dan itibaren Türkistan'a ilgi göstermis ve özellikle Safevi-_ran savasları sırasında Orta Asya'daki Hive, Buhara, Semerkand ve Hokand Hanlıkları ile elçiler göndererek siyasi iliskilerde bulunmustur. Buna karsılık adı geçen hanlıkların basında bulunan iktidar sahipleri (Hanlar) de, 16.yy'dan itibaren _ran ve Rusya'ya karsı hem büyük bir siyasi güç ve hem de Padisah'ın "_slam Halifesi" olmasının etkisiyle Osmanlı Devleti'ne elçiler gönderme ihtiyacını hissetmislerdir. Fakat Osmanlı-Türkistan iliskileri sadece siyasi olmayıp ilmî, ticarî ve hac ile ilgili faaliyetleri de kapsamıs ve Birinci Dünya Savası'nın sonuna kadar devam etmistir. Her ne kadar bu iliskiler Türk Kurtulus Savası sırasında Türk-Sovyet iliskilerinin var oldugu yıllarda sürmüsse de Sovyetlerin Orta Asya'ya hakim olmasından sonra azalmıstır.

Artık 1990'dan sonra Türkiye-Orta Asya iliskilerinde yeni bir dönem baslamıs ve kesintiye ugrayan siyasi, iktisadi ve kültürel iliskiler artmıstır. Bu baglamda öncelikle yapılması gereken, iliskilerin tarihi boyutuna yönelerek geçmiste yasanan isbirligi ve dayanısmanın niteligini tespit etmektir. Aynı zamanda bu tespit bir taraftan Orta Asya Türk Cumhuriyetleri'nde millî kimlik olusması, diger taraftan da Türkiye-Orta Asya arasındaki ortak kimlik bilincinin gelismesi için de bir zorunluluktur. Bu görüs ve düsüncelerle; 4-6 Ekim 2004 tarihleri arasında Kırgızistan'ın baskenti Biskek'te "Türk Uygarlıkları Kongresi" düzenlenmistir. T.C. Basbakanlık Devlet Arsivleri Genel Müdürlügü de, adı geçen kongre için "Osmanlı Devleti-Türkistan Münasebetleri" konulu Osmanlı Devleti arsiv belgelerinden olusan bir sergi hazırlamıstır. Elinizde bulunan bu kitap Biskek'te sergilenen 78 belge ve üç haritadan olusmaktadır. Bununla birlikte çalısmanın sınırları önemli ölçüde Hazar ötesi Türk cografyasını kapsamıstır. Kuskusuz ki konuyla ilgili bütün belgeler sadece bunlar degildir.

Kitabın hazırlanmasında emegi geçen Genel Müdürlügümüz personeline tesekkür eder çalısmanın kardes ülkelerle aramızdaki iliskilerin gelismesine katkıda bulunmasını dilerim.

Doç. Dr. Yusuf Sarınay
Devlet Arşivleri Genel Müdürü


Kaynak: T. C. BAŞBAKANLIK Devlet Arşivleri Genel Müdürlüğü

http://www.devletarsivleri.gov.tr/

http://www.yeniosmanlilar.net/osmanlida-turkistan.pdf



Başa Dön
 Profil Özel mesaj gönder  
 
Eskiden itibaren mesajları göster:  Sırala  
Yeni başlık gönder Başlığa cevap ver  [ 1 mesaj ] 

Tüm zamanlar UTC + 2 saat


Kimler çevrimiçi

Bu forumu gezen kullanıcılar: Hiç bir kayıtlı kullanıcı yok ve 2 misafir


Bu foruma yeni başlıklar gönderemezsiniz
Bu forumdaki başlıklara cevap veremezsiniz
Bu forumdaki mesajlarınızı düzenleyemezsiniz
Bu forumdaki mesajlarınızı silemezsiniz

Geçiş yap:  
cron
   Powered by phpBB © 2000, 2002, 2005, 2007 phpBB Group

Türkçe çeviri: phpBB Türkiye