Sufiforum.com

2009'da başlayan SUFİFORUM'da İslam; İslam Tasavvuf Geleneği ile ilgili her türlü güncel ya da 'eskimez' konular yer almaktadır. İçerik yenilemeleri tasavvuf.name sitesinden sürdürülmektedir. ALLAH YÂR OLSUN.

Giriş |  Kayıt




Yeni başlık gönder Başlığa cevap ver  [ 1 mesaj ] 
Yazar Mesaj
 Mesaj Başlığı: 083 - MUTAFFİFÎN SÛRESİ
MesajGönderilme zamanı: 03.01.09, 17:15 #mesajın linki (?)
Çevrimdışı
Kullanıcı avatarı

Kayıt: 14.12.08, 12:14
Mesajlar: 1108
083 - MUTAFFİFÎN SÛRESİ


İbn Mes'ûd, Dahhâk, Mukatil ve Yahya ibn Selâm Sûrenin mekkî olduğunu söyle­mişlerdir.

İbn Abbâs, el-Hasen, İkrime, Katâde ve Mukatil kavlinde ise medenîdir.

Ancak İbn Abbâs bu Sûrede sekiz âyeti istisna ederek bunların mekkî ol­duğunu söylemiştir. Bunlar: "Doğrusu suç işlemiş olanlar mü'minlere gülerler­di." (âyet: 29) âyetinden başlıyarak sûrenin sonuna kadar olan âyetlerdir. Mukatil de sûrenin medenî oluşundan sadece "Ona âyetlerimiz okunduğunda, öncekilerin masalları, der." (âyet: 13) âyetini istisna etmiştir.

Câbir ibn Zeyd, Kelbî ve İbnu's-Sâib de Sûrenin Mekke ile Medine arasında (her­halde hicret esnasında olmalı) nazil olduğunu söylemişlerdir. Hibetullah ibn Selâme de bu görüşte olup Sûrenin yarısının Mekke'ye, yarısının da Medine'ye yakın iken nazil olduğunu söyler.[1]

İbn Abbâs ve Mukatil, Sûrenin Medine-i Münevvere'de ilk nazil olan sure olduğunu söylemişlerdir.[2]

İbn Abbâs'tan gelen başka bir rivayete göre ise bu Sûre Mekke-i Mükerreme'de son nazil olan sûredir.[3]

Abdurrahman ibn Bişr ibni'l-Hakem ve Muhammed ibn Ukayl kanalıyla İbn Abbâs'tan rivayette o şöyle demiştir: Hz. Peygamber (sa) Medine-i Münevvere'ye geldiğinde Medine halkı ölçü ve tartı bakımından insanların en kötüleri idiler. Bunun üzerine Allah Tealâ "Ölçüde ve tartıda hile yapanların vay haline"yi indirdi de ondan sonra ölçülerini güzelleştirdiler.[4]

Böylece onlar da hemen kendilerini toparladılar ve ölçü, tartı konusunda dikkatli olmaya başladı­lar. Nitekim el-Ferrâ' diyor ki: “O günden itibaren Medineli'ler ölçü ve tartıyı tamam kullanmakta insanların en dikkatlisi oldular ve onların bu dikkat ve doğruluğu günümüze kadar devam etmektedir.”[5]



1-3. "İnsanlardan, kendileri bir şeyi ölçerek aldıkları zaman tam alan; ama onlara bir şeyi ölçüp tartarak verdiklerinde eksik tutan kimselerin, vay haline!"



Ayetlerin nüzul sebebi ile ilgili rivayetler:

1- İsmail b. Hasan b. Muhammed b. Hasan en-Nakib, dedesi Muhammed b. Hasan'dan, o Ahmed b. Muhammed b. Hasan el-Hafız'dan, o Abdurrahman b. Beşir'den, o Ali b. Hasan b. Vakıd'dan, o Ubeyy'den, o Yezid en-Nahvî'den, ö İkrime'den, o da İbn Abbas'tan şunu dediğini bize haber verdi:

"Nebî (s.a.v.) Medine'ye ayak bastığında, Medine halkı ölçme bakımından in­sanların en kötüsü idi. Bundan dolayı Allah Teala Mutaffifin: 83/1-3 âyetlerini indirdi: Bu âyet­lerin inişinden sonra ölçme işini güzel yaptılar."[6]

2- Kurazî şöyle dedi:

"Medine'de ölçme ve tartıda hile yapan bazı tüccarlar vardı. Onların alış-verişleri kumara benzerdi: Münabeze, Mülamese ve Muhatara. Bunun üze­rine Allah Teala bu âyetleri indirdi. Rasulüllah (s.a.v.) da çarşıya çıktı ve bu âyetleri okudu."[7]

3- Süddî şöyle dedi:

"Rasulüllah (s.a.v.) Medine'ye ayak bastığında orada Ebû Cuheyne adında bir adam vardı. O adam da iki tane ölçek vardı. Ölçeğin birisiyle verirdi, diğeriyle alırdı. Bu âyet de bu sebepten dolayı inmiştir."[8]

4- Bu, Ebu Hüreyre'den de rivayet edilmiştir.[9]



13. Ona âyetlerimiz okunduğunda "Öncekilerin masallarıdır." der.



1- Bu âyet-i kerimenin en-Nadr ibnu'l-Hâris hakkında nazil olduğu söylenir. [10]

2- Kelbî'den rivayete göre ise el-Velîd ibnu'l-Muğîra hakkında nazil olmuştur.

Ancak bunlardan hangisi hakkında inmiş olursa olsun âyet-i kerimenin hükmü böyle söyleyen ve düşünen her inkarcı hakkında geneldir.[11]



29. Doğrusu suç işlemiş olanlar mü 'minlere gülerlerdi.

30. Yanlarından geçtiklerinde birbirlerine göz kırparlardı.



Bu âyet-i kerimelerin nüzul sebebinde başlıca iki rivayet vardır:

1- İbn Abbâs'tan rivayete göre Hz. Peygamber (sa)'in ashabından Ammâr, Habbâb, Suheyb ve Bilâl gibilerine gülen, onlarla alay eden el-Velîd ibnu'l-Muğîra, Ukbe ibn Ebî Muayt, el-As ibn Vâil, el-Esved ibn Abdi Yağûs, el-As ibn Hişâm, Ebu Cehl ve en-Nadr ibnu'l-Hâris haklarında nazil olmuştur. [12]

2- Mukatil de bu âyet-i kerimelerin, münafıkların, yanında bir grup mü'minle Hz. Peygamber (sa)'in yanına gelen Hz. Ali ile birbirlerine göz kaş işareti yaparak eğlenmeleri üzerine nazil olduğunu söyler.[13]

Bu Mukatil rivayeti Keşşafta biraz daha ayrıntılı olarak ve herhangi bir kimseye nisbet edilmeksizin şöyle anlatılır:

Ali ibn Ebî Tâlib, yanında bazı mü'minlerle birlikte bir grup münafığın önünden geçerlerken münafıklar onlarla alay etmişler, göz kaş işareti yaparak gülüşmüşler, sonra arkadaşlarına dönüp:

"Bugün bir kel .(veya başı küçük) birisini gördük." demişler ve yine gülüşmüş­ler. Hz. Ali daha Hz. Peygamber (sa)'in yanına ulaşmazdan Allah Tealâ bu âyet-i kerimeleri indirmiş.[14]

Buna göre âyet-i kerime Medine-i Münevvere'de nazil olmuştur. Birinci rivayet ise âyetlerin Mekke-i Mükerreme'de nazil olduğunu andırıyor ki Alûsî de bu rivayeti tercih etmiştir.[15]







--------------------------------------------------------------------------------

[1] İbnu’l-Cevzî, age. iIX,51. Bedreddin Çetiner, Esbab-ı Nüzul, Çağrı Yayınları: 2/938; Celal Yıldırım, İlmin Işığında Asrın Kur’an Tefsiri, Anadolu Yayınları: 13/6653.

[2] Kurtubî, age. XIX, 164. Bedreddin Çetiner, Esbab-ı Nüzul, Çağrı Yayınları: 2/938. Vehbe Zuhayli, Tefsiru’l-Münir, Risale Yayınları: 15/405.

[3] Alûsî, age. XXX,67. Bedreddin Çetiner, Esbab-ı Nüzul, Çağrı Yayınları: 2/938. Vehbe Zuhayli, Tefsiru’l-Münir, Risale Yayınları: 15/405.

[4] İbn Mâce, Ticârât, 35, hadis no: 2223; Taberî, age. XXX,58. Bedreddin Çetiner, Esbab-ı Nüzul, Çağrı Yayınları: 2/938; Muhtasar-ı ibn Kesir, 3/613; Muhammed Ali Es-Sabuni, Safvetü’t-Tefasir, Ensar Neşriyat: 7/247.

[5] Celal Yıldırım, İlmin Işığında Asrın Kur’an Tefsiri, Anadolu Yayınları: 13/6653.

[6] Nesai, Tefsir: 674, İbn Mace, Ticaret: 2223, Hakim; Miiscedrek: 2/33 İmam Ebu’l-Hasen Ali bin Ahmed el-Vahidi, Esbâb-ı Nüzul, İhtar Yayıncılık: 379. İmam Celaleddin es-Suyuti, Lubabu’n-Nukul Fi Esbabi’n-Nuzul, Fatih Yayınevi: 2/709. Abdulfettah El- Kâdi, Esbab-ı Nüzul, Fecr Yayınevi: 459; el-Câmi'u li-Ahkâmi'1-Kur'ân: 19/250 ; Tefsîr-i İbn Kesir: 4/483; Nisabûrî, Esbab-ı Nüzul: 298; Celal Yıldırım, İlmin Işığında Asrın Kur’an Tefsiri, Anadolu Yayınları: 13/6655. Vehbe Zuhayli, Tefsiru’l-Münir, Risale Yayınları: 15/405.

[7] Mürsel hadistir. İmam Ebu’l-Hasen Ali bin Ahmed el-Vahidi, Esbâb-ı Nüzul, İhtar Yayıncılık: 379.

[8] Mürsel hadistir. İmam Ebu’l-Hasen Ali bin Ahmed el-Vahidi, Esbâb-ı Nüzul, İhtar Yayıncılık: 379. Bedreddin Çetiner, Esbab-ı Nüzul, Çağrı Yayınları: 2/938. Abdulfettah El- Kâdi, Esbab-ı Nüzul, Fecr Yayınevi: 459; el-Câmi'u li-Ahkâmi'1-Kur'ân: 19/250; Tefsîr-i İbn Kesir: 4/483; Nisabûrî, Esbab-ı Nüzul: 298; Celal Yıldırım, İlmin Işığında Asrın Kur’an Tefsiri, Anadolu Yayınları: 13/6655-6656.

[9] Kurtubî, age. XIX,164. Bedreddin Çetiner, Esbab-ı Nüzul, Çağrı Yayınları: 2/938.

[10] Alûsî, age. XXX,72. Bedreddin Çetiner, Esbab-ı Nüzul, Çağrı Yayınları: 2/939.

[11] Alûsî, age. XXX,72. Bedreddin Çetiner, Esbab-ı Nüzul, Çağrı Yayınları: 2/939.

[12] Kurtubî, age. XIX,175. Bedreddin Çetiner, Esbab-ı Nüzul, Çağrı Yayınları: 2/939. Razi, XXXI/101. Vehbe Zuhayli, Tefsiru’l-Münir, Risale Yayınları: 15/420.

[13] Kurtubî, age. XIX,175. Bedreddin Çetiner, Esbab-ı Nüzul, Çağrı Yayınları: 2/939. Razi, XXXI/101. Vehbe Zuhayli, Tefsiru’l-Münir, Risale Yayınları: 15/420.

[14] Zemahşeri, el-Keşşâf, IV,233. Bedreddin Çetiner, Esbab-ı Nüzul, Çağrı Yayınları: 2/939.

[15] Alûsî, age. XXX,77. Bedreddin Çetiner, Esbab-ı Nüzul, Çağrı Yayınları: 2/939.

_________________
" Hayrlar feth olsun ; şerler def olsun !..."


Başa Dön
 Profil Özel mesaj gönder  
 
Eskiden itibaren mesajları göster:  Sırala  
Yeni başlık gönder Başlığa cevap ver  [ 1 mesaj ] 

Tüm zamanlar UTC + 2 saat


Kimler çevrimiçi

Bu forumu gezen kullanıcılar: Hiç bir kayıtlı kullanıcı yok ve 2 misafir


Bu foruma yeni başlıklar gönderemezsiniz
Bu forumdaki başlıklara cevap veremezsiniz
Bu forumdaki mesajlarınızı düzenleyemezsiniz
Bu forumdaki mesajlarınızı silemezsiniz

Geçiş yap:  
cron
   Powered by phpBB © 2000, 2002, 2005, 2007 phpBB Group

Türkçe çeviri: phpBB Türkiye