|
Ahmed Raşid'in Savaşı
Tarık Ali
11 Ekim 2009
Kahvaltıdan sonra Gideonn Rachman'ın Financial Times'ın web sitesindeki bloguna girdim. Bugün bazı iyi haberler vardı. Amerikan şahinlerinin önde gelen Afganistan danışmanı Ahmed Raşid bunalımdaydı. Bu fırsatla Rachman'ın yazısını yapıbozumundan geçirirsek CounterPounch okuyucuları için faydalı olabilir:
"...Channel 4 News'ten Jon Snow, Ahmed Raşid'le yaptığı kahvaltıya davetsiz bir şekilde katılmama imkan verdi. Ahmed teoride bizim gibi bir gazeteci. Ancak onun Afganistan ve Pakistan konusundaki görüşlerine öyle başvuruluyor ki gerçekten bir oyuncu oldu. Herkes – evet herkes ona danışıyor."
Bu son cümle biraz abartıya kaçmış. Raşid'e danışan kişiler, New York Review of Books'tan Robert Silvers hâriç, Afganistan'ın işgalinden yana olan Amerikalı politika yapımcılarıdır. Raşid, daha fazla asker göndermeleri ve işgale karşı çıkan Peştunları silip süpürmeleri için onlara düzmece savlar veriyor. Raşid'in Afganistan'daki başlıca dostu ve destekleyicisi, Kabil'de BM yetkilisi olarak görev yapan ve Karzai'nin seçimde hile yaptığını söylediği için sepetlenen Peter Galbraith gibi en evcil bir liberali bile kendisine hasım eden Hamid Karzai'dir. Gazeteci Raşid'in Karzai - ailesi ülkenin en zengini artık - yoz bir eşkiyadır diyenlere veya Karzai, halkla ilişkiler şirketlerinin, Washington'daki dostların ve elbette bizzat Ahmed Raşid'in yardımıyla Amerikan kamuoyunu manipüle ediyor diyenlere verecek vakti yoktur. Rachman'ın bloguna geri dönelim:
"Bu yüzden Ahmedi sıkıntılı bir halet-i ruhiyede görmek üzücüydü. En son Nisan ayında Strasbourg'da yapılan NATO zirvesinde görmüştüm ve daha neşeliydi. Obama yönetiminin Afganistan'a daha fazla sayıda asker gönderme kararından etkilenmişti ve Pakistan ordusunun Swat vâdisinde Pakistan Talibanı'yla dövüşme istekliliği gözünü gönlünü açmıştı. Ancak şimdi Amerikalıların çekinmesinden ve geri adım atacak olmalarından – ve de Afgan Talibanı'nın yeniden güçlenmesi sûretiyle Pakistan'ın istikrarsızlaşmasından endişe ediyor."
Pakistan'ın karşısındaki gerçek problemlerin neler olduğunu ve insanları öldürmenin tek çözüm olup olmadığını ne Snow'un ne de Rachman'ın Raşide sormamış olması beni hayrete düşürüyor. Raşid, ahbap çavuşları ve uşaklarıyla birlikte hiçbir tâlimatı sorgulamadan hareket eden ve İslamabad'daki Amerikan büyükelçiliğini ihaleye çıkaran Asıf Zerdari'nin kokuşmuş rejimine bağlıdır.
Amerika'nın Pakistan'daki vâlisi Anne Patterson, galiba dostça açık sözlüydü. Bu yılın başlarında bir Avrupa istihabarat şefinin ziyareti sırasında orta vadeye yönelik bir değerlendirme sundu. Müşerref güvenilir değilken, Washington'da bir şey söylüyor eve döndüğünde başka bir şey yapıyorken, Zerdari mükemmeldi: "İstediğimiz herşeyi yapıyor" demişti.
Burada rahatsız edici olan, Patterson'ın açık sözlülüğü değil, muhakeme yoksunluğudur. Zerdari Washington'ın gönüllü yaratığı olabilir fakat Pakistan'da ona karşı hissedilen nefret, siyasi muhalifleriyle sınırlı değildir. Rüşvetçiliği yüzünden hor görülmektedir. Karısının ikinci hükümeti döneminde yatırım bakanıydı ve işe kaldığı yerden devam ediyor. Cumhurbaşkanlığı makamını işgal etmeye başladığı haftalar içerisinde dalkavukları ülke iş adamlarının telefonlarını çaldırmaya, kazançlarından hisse talep etmeye başlamışlardı.
Mesela bay X'in durumunu ele alın. Ülkenin en büyük bankalarından birine sahiptir. Bir telefon geldi. Görünüşe göre Cumhurbaşkanı, Benazir Butto 1990'larda iktidardan düştüğünde Pakistan Halk Partisi'nin bir üyesinin niçin işten atıldığını bilmeyi istiyordu. Bay X durumu öğreneceğini ve bildireceğini söyledi. İşten çıkarılan banka görevlisinin, eli para kasasındayken yakalandığı ortaya çıktı. Açıklama reddedildi. Memurun siyasi nedenlerle mağdur duruma düşürüldüğü söylendi bay X'e. Memurun eski görevine iade edilmesi, 18 yıllık maaşının faiziyle birlikte ödenmesi söylendi. Pakistan Halk Partisi'ne de tazminat verilmeli ve hemen (miktarı belirlenmiştir) bir çek gönderilmeliydi. Kabine'nin pek çok üyesi ve onların dölleri, işadamlarını ve yabancı şirketleri sağmakla meşgul.
Ülkenin en büyük şehri Karaçi'ye "eğer onlar yapabiliyorsa biz de yapabiliriz" görüşü hâkim. Gasp, hırsızlık, cinayet - ki bunların pek çoğu politikacıların koruma şantajının bir parçasıdır - orayı Doğu'nun Napolisi'ne çevirdi. Rüşvetçi Pakistan seçkinlerinin vatandaşlara eğitim ve sosyal güvenlik sağlayamaması, azınlık olan ama Afganistan'daki savaşın zemin kazandırdığı dini aşırıların işini kolaylaştırmaktadır. Rachman şöyle yazmış:
"Şahsen ben çekiniyorum ve Batı, Afganistan'daki kaybedilen savaştan çekilmeli mi çekilmemeli mi merak ediyorum. Fakat Raşid, Amerika'nın çekip gitmesi durumunda neler olacağına dair tüyleri diken diken eden bir resim çiziyor. Afganistan'da Pakistan ordusunun desteklediği Afgan Talibanı'yla İran'ın desteklediği Karzai ve Kuzey İttifakı güçleri arasında yeni bir sivil savaş öngörüyor. Bir adım daha geriye attığınızda, Çinliler Afgan-Pakistan-Talib köşesinde/açısında duruyor olacak ki Hindistan diğer tarafa destek verecektir. Pakistanlılar, tam da sponsoru oldukları Afgan savaşının sonucunda Taliban'ın geri tepmesinden acı çekerken bulacaklar kendilerini. Kulağa hoş gelmiyor. Ancak NATO bu savaşta kalmayı daha ne kadar sürdürebilir?"
Rachman'ın çekinmesi beni mutlu etti. Yalnız değil. Raşid'in çizdiği resim kasıtlı olarak panik yaratma amaçlı ve fanteziye dayalıdır; Çin'i bu şekilde katmak kabadır fakat Pentagon'daki rövanşistleri cezbetmek için tasarlanmıştır. Raşid'in yardıma ihtiyacı var. Batı, zavallı Ahmed'in bunalımına nasıl çare olabilir? Şayet Amerika Afganistan'a kalıcı bir şekilde yerleşir ve Pakistan'ı ele geçirirse hızla toparlanacaktır – fakat bu iş için yarım milyon Amerikan askeri ve bir milyon daha fazla sayıda Afganlının ve Pakistanlının öldürülmesi gerekiyor. Raşid'in kendini daha iyi hissetmesi için çok ağır bir bedel bu. Daha basit bir yolu, Zerdari'nin ona BM'e taşınabileceği büyük bir memuriyet vermesidir. Nitekim Galbraith'ın koltuğu boş. Raşid'in aşırı şüpheci olduğu eski günlerini hatırlıyorum da 1985'te Sovyetler Birliğinde bir konferansa katıldıktan sonra Gorbaçov'un Rus askerlerini birkaç yıl içerisinde çekeceğini söylemiştim. Yine inanılması zor bir şey gibi geldi ona ve şüphe yok, aynı şekilde bunalıma girmişti.
Daha fazla sayıda asker ve daha fazla sayıda Afganlı ölümü, amaca aykırı sonuçlar üretmektedir diye içimizden bazıları yıllardır savunmakta. İran, Rusya, Çin ve de Pakistan'ın dâhil olduğu bir çıkış stratejisi ve Afganistan'da sağlanacak bir ulusal koalisyon, orta vade'de tek çözümdür. Washington, Peştun direnişiyle özel olarak görüşmeler yapıyor ve yeni-Taliban, NATO bir kez çekildikten sonra diğer gruplarla çalışmaya başlayacağını ve ulusal hükümete katılacağını belli etmiş durumda.
Bu arada, savaş devam ediyor, Afganlar ve NATO askerleri ölmeye devam ediyor. Onlara sunulacak tek şey, Kipling'in 19. yüzyılda Peştunlara karşı savaşan İngiliz askerlerine (Winston Churchill dâhil) verdiği tavsiyedir:
Yaralı düşüp Afgan ovalarında kaldığında
Ve kadınlar cesetleri kesmek için geldiğinde
Tüfeğini başına çevir ve beynini uçur havaya
Ve bir asker gibi çık Tanrı'nın katına.
Dünya Bülteni için çeviren: M. Alpaslan Balcı
|
