Hicaz'da Çarşı-Pazar İşleri
Hacc veya umreye gidenleri bekleyen sınavlardan birisi de grup psikolojisine kapılarak ibadet ile değerlendirilecek kolay ele geçmez -ve hatta bulunmaz- vakitlerin çarşı ve pazarlarda ıvır-zıvır alışverişi ile heder edilmesi; lüzumsuz tartışma ve pazarlıklarla manevi atmosferden uzaklaşılması gibi garib bir haldir. Son zamanlarda hacc ve umreye giden insan kalitemizin (maddi ve manevi anlamda) yükselmesi bu üzücü tablolaları kısmen azaltmış ise de hâlâ etkili olabildiği de görülmektedir.
Hacc ve umreden gelen insanların dönüşlerinde illa da "hediye kapsamında" birşeyler getirmesi gibi bir "masum" bir beklenti çekirdeği üzerinde yükselen ""hırs-tamah-hased" gibi huzur sabotörü dikenli ağaçlar, tüm ziyareti, tüm manevi hasılayı gölgeleyebilir.
Mekke'de yeni açılan bir alışveriş merkezinden görünüm.
Üstelik kutsal topraklardaki ucuzluk pazarlarının silme olarak MADE IN CHINA (Çin malı) kalitesiz eşya ile dolu oluşu ve müslümanların bu kalitesizliği talebi inanılmaz bir durumdur. Öyle ki milyar dolarlara mal edildiği bilinen devasa alışveriş merkezleri dahi bu CHINA istilasındadır. Dünyanın en kaliteli markalarının satıldığı eli-yüzü düzgün mağazaların hemen yanında görebileceğiniz "ne alırsan 2 riyal" mağazalarına şaşmayın.
Ne alırsan 2 Riyal = 1 TL...
Eğer dikkatli bir alıcı iseniz cep telefonu, notebook, MP3 player vb. elektronik gibi ürünleri alırken ülkemiz fiatlarına göre %25-30 bir avantaj elde edebilirsiniz. Fakat burada mutlaka yetkili bir bayiden alışveriş yapmaya dikkat etmeniz ve hemen herşeyin kopya-çakma versiyonunun var olduğunu unutmamanız gerek. (Medine-i Münevvere'de oğluma bir cep telefonu alırken orada çalışan bir mühendis dostumuzun lojistik desteği ile aynı ürünü Türkiye'den % 30 ucuz fiata satın aldık. Bu arada şunu da belirtelim ki 18 yaşını doldurmuş her pasaport sahibinin ülkeye girişte 2 yıl sürede bir cep telefonu getirme hakkı var. Ülkeye giriş yaptıktan sonra yetkili bir mobil iletişim merkezine pasaport ile başvurularak getirilecek telefonun T.C. İletişim Kurumu kayıtlarına IMEI numarası ile kaydedilip legalleştirilmesi gerekiyor.)
"Rekabet" duygusuna fıtraten çok kolayca kapılan hanımların alışveriş merakı bilindiği için büyük alışveriş merkezlerindeki mağazaların önemli bir kısmı kadınlara yönelik. Bu ziyaretimizde ülkemizdeki büyük mağazacılık konseptine benzer şekilde etiketli olarak ve sezon indirimli şık mağazaların da faaliyette olduğunu gördük. Bu mağazaların tek dezavantajı bizim insanımızın bayıldığı "pazarlık marjı"nın olmaması... Etikette ne yazıyorsa o; barkod üzerinden indirim yapılamıyor. Bizim uğradığımız böyle bir mağazada %30-70 arası ciddi indirimler sözkonusu idi.
Yiyecek Sektörü
Yaklaşık son 10 yıldır "yemek dahil" hac-umre organizasyonları ziyaretcilerin "açlık giderme" refleksini azaltmış görünmektedir. Bu sonucun oluşmasında Mekke-Medine'de açılan oldukça kaliteli süpermarketlerden temiz gıda temininin kolaylaşması da etkili olmuştur. Böylesi bir süpermarkette saymadım ama herhalde 10'dan fazla zeytin çeşidi tertemiz vitrinlerde sunuluyordu.
***
Ka'be'nin hemen dibindeki Mekke-Hilton'un ilk 4 katındaki alışveriş merkezinde her kaliteden her türlü malzemeyi bulmak mümkün. Tabii KFC, Hardees, Burger King vb. birçok fast-food büfesi de yerlerini almış. Benim gibi bu markalar sizde allerji yapıyorsa aynı mekandaki benzer konsept ile hizmet veren ASHOOR (Aşur) Kebapçısını tavsiye ederim. Kebapları Arab zevkine uygun olarak bir baharatlı da olsa temiz ve güvenilir.
Daha önce bahsettiğim "Franchising Fast Food" (KFC, McDonalds, Hardees, Burger King vb.) zincirlerinin teorik-ideolojik izahının güçlüğü dışında belirli bir standardı yaygınlaştırdığı da bir gerçektir.
Alışveriş Tavsiyesi:
* Umreden gelirken hurma getirmek adeta farz-ı ayn olarak algılanıyor. Hurma denince akla ilk gelen yer olan Medine Hurma Pazarı'nın önceki ziyaretlerime göre daha temiz ve tertipli hale getirildiğini gördüm. Eğer kalite ve hurma türleri konusunda bir seçicilik sizce önemli ise hurmayı Medine'den almanızda fayda var. (PTT ile Diyanet'in işbirliği ile organize edilen "Hurma Kargosu" faaliyetinin talep yetersizliği nedeniyle işletilememesi grubumuzdan hemen herkesi 20-30 kg. hurma ile uçağa binme zorunda bıraktı. Bazı özel firmaların da "hurma kargosu" aldıkları söylendi fakat "şark kafası"nın organize işlerde bilinen ihmallerini örneklerle tecrübe etmiş dostlarımızdan buna cesaret eden çıkmadı.)
* Zemzem konusu zaten T.C. Diyanet İşleri Başkanlığı tarafından güzel bir şekilde halledilmiş. (Diyanet'in "zemzemleri hileli" diye Mescid-i Haram'dan şişe-şişe zemzem taşıyıp bidon doldurma gayretine girenlere bilmem ne demeli?!)
* Benim bu ziyaretten dönerken getirdiğim birkaç "özel" şey neydi derseniz hemen söyleyeyim: Kenya yapımı sert bir ağaçtan mamul kaliteli bir zikir tesbihi; Nijerya işi sarık sarmağa uygun bir namaz takkesi ve bir de İbrahim el-Ahdar; Sad el-Ghamdi ve Ahmed el-Acmi kıraatları ile 3 Kur'an hatmi DVD'si...
