Sufiforum.com

2009'da başlayan SUFİFORUM'da İslam; İslam Tasavvuf Geleneği ile ilgili her türlü güncel ya da 'eskimez' konular yer almaktadır. İçerik yenilemeleri tasavvuf.name sitesinden sürdürülmektedir. ALLAH YÂR OLSUN.

Giriş |  Kayıt




Yeni başlık gönder Başlığa cevap ver  [ 1 mesaj ] 
Yazar Mesaj
 Mesaj Başlığı: En sahih "Yunus Divanı" Mustafa Tatçı'dan...
MesajGönderilme zamanı: 10.04.12, 11:05 #mesajın linki (?)
Çevrimdışı

Kayıt: 13.09.10, 19:32
Mesajlar: 90
En sahih Yunus Divanı

Mustafa Tatcı'nın yayına hazırladığı Yunus'un 'Divan-ı İlahiyat'ındaki şiirler, yirmiye yakın yazma, nüsha ve mecmuanın karşılaştırılması sonucu ortaya çıkmış. Daha önce yayımlanan kitaplardan farkı, onlara göre çok daha fazla şiir içermesi, bazı şiirlere yeni beyitler eklenmesi ve mısra atlamalarına göre yeniden düzenlenmesi.

Taze bir bahar sabahı Anadolu'nun altın başaklı tarlalarından, dağ eteklerine kurulmuş tenha köylerinden, keçilerin otladığı ıssız mezarlıklarından, cami avlularından geçip vaktiyle tılsımlı şairlerin uyuduğu harabe kervansarayların kemerleri altında dursam... Durup gök kubbenin berraklığına bakakalsam, Yunus'un gönülleri aydınlatan sözleri dilimi eğip bükse. Onunla çoğalsam, hakikate varan 'sonsuzluk' yürüyüşünde gölgesi olsam. Makamında durup asırlar sonra ona hâlâ Yunus'la 'tekamül' edebilenlerin mucizesini sorsam. Zamana mukavemet edebilen 'kelamın' inceliklerini şairin kendisinden iyi, temiz ve sahih kim anlatabilirdi bana?

Hakkında hazırlanmış en geniş kapsamlı kitabın sayfaları arasında ilahileriyle, şiirleriyle esrik bir yolculuğa çıktığımda böyle hissediyordum. Sanıyorum hakkında bu kadar az bilgiye sahip olunduğu halde farklı dünya görüşlerine sahip hemen herkes tarafından sevilen, sayılan ender isimlerden biridir Yunus Emre. Yunus otoritesi kabul edilen araştırmacı-yazar Mustafa Tatcı'nın yayına hazırladığı 'Divan-ı İlahiyat' (Kapı Yayınları) sözü, şiiri, edebiyatı sevenlerle birlikte yediyüz yıldır yolculuğa hiç eksilmeden devam edebilmenin sırrını düşündürdü. Çok bilinen sözlerinin yanı sıra ne kadar çok bilinmezi olduğunu, hakkındaki muhtelif rivayetleri, eserlerini tahrip etmek isteyenleri, asırlar boyu onu takip edenleri okuduğumda o kadim 'sırrın' mucizesine daha sıkı tutundum.

Bu kitaptaki şiirler, yirmiye yakın yazma, nüsha ve mecmuanın karşılaştırılması sonucu ortaya çıkmış. Hayatı, eserleri, Türkçesi, sanatı gibi başlıkların yanı sıra Yunus Emre'nin ilk takipçilerinden Âşık Yunus'a şiirlerinin kaynaklarıyla birlikte ciddi bir yer ayrılmış olması da kitabı ayrıcalıklı kılıyor. Onu severek okuyanlar bile 'Dertlü ne ağlayıp gezersin burada/Agladursa Mevla'm yine güldürür/Niçe dertlü kondı göçdi buradan/Agladursa Mevla'm yine güldürür/..." mısralarıyla başlayan ilahinin bizim Yunus'a ait olduğunu sanabilir. Bu ayrıntılı araştırma, bu türden 'yanlış bilinenleri' düzeltmesi açısından da önemli.

En sıradan duygulara dokunan sadelik

Mustafa Tatcı, "Herhangi bir medrese eğitiminden geçmiş olsa bile, Yunus bütün bilgilerini tasavvufi manada ele alır. Şunu da unutmamak gerekir ki; Yunus, Farsçanın edebiyat dili kabul edildiği bir devirde, zahiri ilimler tahsil etmiş olsaydı, Farsça ve Arapça yazar; yahut en azından Türkçe ile bu kadar güçlü eserler vermezdi. Onun büyüklüğü biraz da sistemli eğitimden geçmemiş olmasına, yani ümmiliğine bağlanabilir." diyor.

Doğrusu 417 şiirden oluşan Divan'ını okurken bu tespite benzer bir hissiyatla Yunus'un, insanın en sıradan duygularına dokunabilen sadeliğini düşünüyordum. 13. yy'da din, ilim ve saray dilinin dışına çıkıp yine de büsbütün dışlamadan kendine has yapısıyla fevkalade estetik bir dil oluşturmuş bir şair Yunus. Tatcı, onun asıl dehasını Türkçeyi sanatkarane bir üslupta kullanmasıyla izah ediyor. Tatcı'ya göre bu dil, İslami Türk medeniyetinin o devirde taşıdığı bütün zenginliği içine alan bir özellik taşıyor. Gerçekten de bugün arkaik olan sözcüklerin Yunus şiirinin geniş mânâ ve inanç dünyasıyla buluşup dirilişini gören okur, hayret ve hayranlık hissiyle ürperiyor. Acaba bu sebeple mi Divan'ı herhangi bir yerinden açıp 'Evvel benem ahir benem, canlara can olan benem/Azup yolda kalanlara hazır meded iden benem' diyen beyitle karşılaştığınızda 'zaman ve mekân'ın dünyevi anlamı sözün karşısında önemini yitiriyor. Eğer benim gibi 'asırlar üstü' bir şairin, bizim Yunus'un, İlahi sesine kulak vermeden Türkçenin eksik kalacağını düşünenlerdenseniz, onu bu bahar ve her bahar kendi içinize doğru açılan mânâ kapısında karşılayın. 'Benim bir karıncaya ulu nazarım vardır' diyen büyük bir şairle 'bir' olmanın kıymeti, varlığının sırrı orada saklı çünkü.

Onu biricik kılan benzersiz sesi

Nerede doğduğu, tahsil görüp görmediği, nereleri dolaştığı, geçimini neyle temin ettiği, tarikatı, mürşidi, aile hayatı bilinmeyen bir şairin bunca sevilmesi, tanınması çok çarpıcı geliyor bana. Adap ve erkânını benimsediği manevi yol hakkında da geniş bilgiye sahip olunamayan bir şahsiyetten söz ediyoruz. Anadolu'da pek çok mezar bırakarak mezarını bile gizleyen, hayatını ancak çok sonraları yazılmış menkıbelerden öğrendiğimiz mutasavvıf bir şairin 'ölümsüzlüğü' için uzun bir liste yapılabilir kuşkusuz. İşin aslı, onu biricik kılanın benzersiz 'sesinde' gizli olması. 'İlm ile hikmet ile kimse ermez bu sırra/Bu bir acayib sırdır ilme kitaba sığmaz..' diyerek sadece iki mısra ile sahip olduğu bilgiyi kalp süzgecinden nasıl geçirdiğini gösteriyor.


Başa Dön
 Profil Özel mesaj gönder  
 
Eskiden itibaren mesajları göster:  Sırala  
Yeni başlık gönder Başlığa cevap ver  [ 1 mesaj ] 

Tüm zamanlar UTC + 2 saat


Kimler çevrimiçi

Bu forumu gezen kullanıcılar: Hiç bir kayıtlı kullanıcı yok ve 1 misafir


Bu foruma yeni başlıklar gönderemezsiniz
Bu forumdaki başlıklara cevap veremezsiniz
Bu forumdaki mesajlarınızı düzenleyemezsiniz
Bu forumdaki mesajlarınızı silemezsiniz

Geçiş yap:  
cron
   Powered by phpBB © 2000, 2002, 2005, 2007 phpBB Group

Türkçe çeviri: phpBB Türkiye