Sufiforum.com

2009'da başlayan SUFİFORUM'da İslam; İslam Tasavvuf Geleneği ile ilgili her türlü güncel ya da 'eskimez' konular yer almaktadır. İçerik yenilemeleri tasavvuf.name sitesinden sürdürülmektedir. ALLAH YÂR OLSUN.

Giriş |  Kayıt




Yeni başlık gönder Başlığa cevap ver  [ 1 mesaj ] 
Yazar Mesaj
 Mesaj Başlığı: Tarikatlar ve İngilizler
MesajGönderilme zamanı: 28.04.09, 13:42 #mesajın linki (?)
Çevrimdışı
Kullanıcı avatarı

Kayıt: 31.12.08, 16:59
Mesajlar: 308
Tarikatlar ve İngilizler

Oğuzhan Alparslan


18. yüzyıldan itibaren oryantalistlerin İslam coğrafyası üzerine yaptıkları çalışmalarda elde ettikleri önemli verilerden birisi, toplum yaşantısında ve bölgesel iktidar kullanımında tarikatların önemi olmuştur.

Bu çalışmalara ve gözlemlere göre, İslam coğrafyasında Müslümanlar tarikat üyesi olmasalar bile tarikat liderlerinin etkisi altındaydılar. Tarikatlara ve liderlerine karşı saygıyla karışık bir itaatin hüküm sürdüğü bu coğrafyada, tarikat liderleri, halkı istedikleri noktaya yönlendirebiliyor, iktidar merkezine karşı bir çevre gücü oluşturabiliyorlardı.

Bu tarikatlar aynı zamanda bölgelerinde diğer tarikatlar ile de rekabet içindeydiler. Gücü en fazla elinde bulunduran, merkezle diyaloğu en yoğun olan tarikat halk nezrinde daha fazla itibara sahipti.

Yine bu çalışmalara göre, güce dayanarak mevcudiyetini, meşruiyetini sorunsuz devam ettirmek, diğer tarikat ve gruplara karşı insanî, siyasî ve iktisadî gücünü korumak ve artırmak tarikatların birincil dünyevî amaçlarıydı. İslam kozmopolitliği çerçevesinde bir yapı benimseyen bu tarikatlar ve gruplar için şu ya da bu milletten olmanın şu ya da bu ülkede yaşamanın önemi yoktu, önemli olan tarikatın rahat bir şekilde faaliyetlerini yürütmesi ve mevcudiyetini sürdürmesiydi.

Toprak, devlet, hükümdar ve milliyet bağının olmadığı bu yapılanmaların çıkarları ve faaliyetlerinin sekteye uğraması durumunda bir coğrafyayı terk etmek; yabancı yönetimleri -mevcudiyetinin ve meşruiyetinin korunması şartıyla- yerli yönetimlere tercih etmek ve onlarla çalışmak gayet normal bir davranıştı.

Bu durumu ilkin İngilizler gördü ve Osmanlı coğrafyasında tarikatları çıkarları doğrultusunda kullanmayı çok iyi bildiler. İngiliz yöneticiler için, toplumun bütünü yerine tarikat liderlerini ve üst düzey yöneticilerini etki altına almak, onlar aracılığıyla halkı, siyasi iradeyi hatta askeri idareyi yönlendirmek daha kolay ve ucuz oluyordu. Ayrıca bu yapılanmalar içine kendi yandaşları ve casuslarını yerleştirerek bu grupları uzun süreli etkileri altına almak gibi bir fırsatları da vardı.

Tarikatlara mensup devlet adamlarının tarikat liderleri tarafından yönlendirilmesinin kolaylığı yanında, tarikata mensup olanların ülkenin her tarafında var olması, birbirleriyle devamlı iletişim içinde bulunmaları ve şeyhlerinin emirlerini-isteklerini yönetim kademesindeki amirlerinin, yöneticilerinin emirlerinin üstünde görmeleri gibi avantajlı bir durum da vardı.

19. yüzyıl Bab-ı Alisi'nde, Osmanlı Sarayı'nda hatta Osmanlı Ordusu'nda yukarıdaki duruma benzer ilişkiler sistemi sıklıkla görülmekteydi. Arabistanlı Lawrence'nin Osmanlı Devletinde faaliyetlerini rahatlıkla sürdürmesinin, Arabistan coğrafyasının bütününde ve Anadolu'nun Doğusunda İngilizlerin istedikleri gibi at oynatmalarının altında bu grupların büyük katkıları vardı. İngilizler, tarikatların Ortadoğu'daki siyasetlerini sürdürülebilir kılmasındaki katkılarını hiç unutmadılar ve bu gruplarla ilgi ve ilişkilerini hiç bir zaman kesmediler.

http://www.ortadogugazetesi.net/makale. ... ler&id=981


Başa Dön
 Profil Özel mesaj gönder  
 
Eskiden itibaren mesajları göster:  Sırala  
Yeni başlık gönder Başlığa cevap ver  [ 1 mesaj ] 

Tüm zamanlar UTC + 2 saat


Kimler çevrimiçi

Bu forumu gezen kullanıcılar: Hiç bir kayıtlı kullanıcı yok ve 6 misafir


Bu foruma yeni başlıklar gönderemezsiniz
Bu forumdaki başlıklara cevap veremezsiniz
Bu forumdaki mesajlarınızı düzenleyemezsiniz
Bu forumdaki mesajlarınızı silemezsiniz

Geçiş yap:  
cron
   Powered by phpBB © 2000, 2002, 2005, 2007 phpBB Group

Türkçe çeviri: phpBB Türkiye