sufiforum.com
http://sufiforum.com/

Sufi Tecrübenin Epistemolojisi (Çağdaş Bir Yaklaşım)
http://sufiforum.com/viewtopic.php?f=25&t=4798
1. sayfa (Toplam 1 sayfa)

Yazar:  sahhaf [ 23.09.10, 16:50 ]
Mesaj Başlığı:  Sufi Tecrübenin Epistemolojisi (Çağdaş Bir Yaklaşım)

Sufi Tecrübenin Epistemolojisi (Çağdaş Bir Yaklaşım)

Ramazan Ertürk

Fecr Yayınları

Epistemik değer skalasının yerleşim düzenine göre dönemlerin epistemolojileri oluşmakta; hatta, 'bilim' ile neyin kastedildiği bile kişi, toplum ve tarihsel dönemlere göre değişebilmektedir. Pozitivist epistemolojinin en önemli özelliği; bilimsel tecrübeye karşı negatif bir tavır alması veya ona en asgari düzeyde bir varlık hakkı tanıması -ki o da çoğu kez 'işe yaramak' gibi pragmatik nedenlerden dolayı olmaktadır- ya da hiç tanımamasıdır. Doğal olarak, İslam dini çerçevesinde yaşanan sufi tecrübe de genel anlamda dini tecrübeye karşı takınılan bu negatif tavırdan nasibini almaktadır.

Bu çalışmada, sufi tecrübe, epistemolojik açıdan bir incelemeye tabi tutulmakta ve hakkında epistemoloji çevrelerinde oldukça yaygın olan kanaat ve değerlendirmelerin doğruluğu tartışmaya açılmaktadır. Sufi tecrübenin, çağdaş epistemolojide pozitif epistemik statüsü ve meşruluğu hakkında kuşku bulunmayan duyu/algı tecrübesi ile mukayesesi yapılmaktadır. Mukayesenin sağlam temellere oturabilmesi için de öncelikle mukayese edilecek unsurların mahiyetlerinin ne olduğu tespit edilmeye ve neticede sufi tecrübenin epistemik temellendirmesi yapılmaya çalışılmaktadır.

***
Epistemoloji Nedir?

İnsan bilgisinin yapısını ve geçerliliğini inceleyen felsefe dalı.

Bilgi felsefesi ile mantık arasında temel bir ayrım vardır. Mantık, geçerli usavurmanın biçimsel yapısını inceler ve geçerli çıkarımın ilkelerini ortaya koyar. Epistemoloji ise her türlü bilme ediminin yapısıyla ilgilenir. Epistemoloji, etik, toplumbilim ve din felsefesi gibi disiplinlerle sürekli iletişim halindedir.

Genellikle bilen bir özne ile, bilinen bir özne arasındaki ilişki olarak incelenen bilgi sürecinin bu iki öğesine farklı anlam ve ağırlıkların verilmesi tarih boyunca farklı bilgi felsefesi anlayışlarını doğurmuştur. Daha çok nesneye ağırlık veren anlayışlar gerçekçi (realist) özneye ağırlık verenler ise idealist olarak nitelenir. Gerçekçi yaklaşım bilginin, nesnesinin dış dünyada gerçekten var olduğunu, idealist yaklaşım ise bilginin, ağırlıklı olarak öznenin kurduğu ve gerçekte var olmayan nesnelere yöneldiğini savunur. Bilgi felsefesinin, bu karşıtlık içinde, ortaya çıkan temel sorunu, dış dünyanın gerçekliğidir; bu çerçevede bilgi felsefesi metafizikle yakın ilişki içindedir. Bilginin nesnesinin, gerçek olup olmadığı, bilgi içeriğinin dış gerçeklikte bir karşılığının bulunup bulunmadığı, bilmen dünya ile kendi başına, bilgiden bağımsız var olan dünyanın birbirlerine ne, ölçüde uyduğu, aynı temel sorun çerçevesinde irdelenen öteki sorunlardır.

Epistemolojinin dört temel sorunu vardır.

- Bilgi'nin kaynağı

- Bilgi'nin doğruluğu

- Bilgi'nin imkanı

- Bilgi'nin sınırları

Epistemoloji: Felsefenin bilişsel süreçlerin oluşumundan ziyade, bilgiyi genel olarak ele alan, bilgiyle ilgili problemleri araştıran, bilginin kaynağını doğasını doğruluğunu, sınırlarını inceleyen bilim dalıdır.

Epistemoloji, bilginin doğasını temel özelliklerini, bilginin temel olarak neden meydana geldiğini, bilgi iddialarının nasıl haklandırılacağını, bilginin kuşkuculuk karşısında nasıl temellendirileceğini bilginin kaynağı ve sınırlarını üzerinde yoğunlaşır.

1. sayfa (Toplam 1 sayfa) Tüm zamanlar UTC + 2 saat
Powered by phpBB © 2000, 2002, 2005, 2007 phpBB Group
http://www.phpbb.com/