Semerkant'ta Ölüm
Craig MURRAY
‘Kahramanca…korkunç doğru geliyor. Blair Hükümetinin ahlaken iflasını açıklamaya yardımcı oluyor.
Sir Max Hastings, Sunday Times
‘Özbek halkı Craig Murray için tek kelime kullanıyor: Kahraman’
Muhammed Salih (Özbek muhalefet lideri)‘Craig Murray, tüm Dışişleri camiası için derin bir utanç kaynağı olmuştur’
Jack Straw (Eski Britanya Dışişleri Bakanı)
‘Ben, Craig Murray gibi diplomatların neslinin artık tükendiğini düşünüyordum. Son derece ilkeli bir adam’
John Pilger
‘Kitap fevkalade… bir Graham Greene romanının çok komik bir türü (gibi)’
Michael Winterbottom
***
Craig Murray, görevinin başına geçmek için 2002’de Özbekistan’a vardığında, parlak bir kariyeri ve de viski ve kadınlara düşkünlüğü olan genç bir büyükelçiydi. Ancak muhalif mahkûmların kaynatılarak öldürüldüğü ve masum insanların devlet ajanları tarafından tecavüz edilip katledildiği haberlerini duyduktan sonra, sözde ‘demokratikleşmekte olan’ ülkelerdeki hem kendinin hem de ülkesinin rolünü sorgulamaya başladı.
Britanya hükümetinin işkenceyle elde edilen bilgileri kabul ettiğini keşfettikten sonra, Murray artık diplomatik sessizliğini sürdüremezdi. Öfkesini dile getirince, Washington ve Downing Street 10 onun gitmesi gerektiğine karar verdiler. Fakat Özbekistan sosyetik bir yaşam süren bu diplomatı değiştirmişti ve artık sessiz kalmasının imkânı yoktu. Bu içten ve zaman zaman şok edici hatıratında Murray, Terörizme Karşı Savaşın karanlık yüzünü ve kirli çamaşırlarını çekinmeden gün yüzüne çıkarmaktadır.
***
SEMERKANT’TA ÖLÜM
Latif Kınataş
Özbekistan kan ağlıyorİngiltere'nin eski Özbekistan Büyükelçisi Craig Murray'ın hatıraları "Semerkant'ta Ölüm" adıyla Mana Yayınlarından çıktı.
11 Ocak 2011
Eski İngiliz Büyükelçisi Craig Murray’ın kaleme almış olduğu çarpıcı bilgiler ihtiva eden kitap, Mana Yayınları’ndan çıktı.
"Terörle savaş" adı altında Orta Asya'da yaşatılan korkunç vahşet eski bir büyükelçinin hatıralarını kitaplaştırmasıyla gözler önüne serildi.
İngiltere'nin eski Özbekistan Büyükelçisi Craig Murray'ın roman dilinde yazdığı hatıraları "Semerkant'ta Ölüm" adıyla Mana Yayınları tarafından yayınlandı. Terörizmle savaş, Büyük Ortadoğu, Amerikan üsleri, Kerimov diktatoryası, uyuşturucu, pamuk, altın ve petrol hırsızlığı ekseninde Orta Asya'da dönen oyunları roman üslubuyla gözler önüne seren kitabın alt başlığı ise "Bir İngiliz Büyükelçisinin Terörizme Karşı Savaşa Tartışmalar Yaratan Meydan Okuyuşu" spotuyla verilmiş.
2002 ila 2004 yılları arasında Taşkent'te yaptığı büyükelçilik görevini konu edinen Murray, "Çoğunlukla hatırladıklarıma dayansa da bu hikâyede elimden geldiğince gerçekleri olduğu gibi anlatmaya çalıştım. Artık ne kandırmacalara duyduğum öfkemi ne de işkenceyi haklı çıkarmak için meslektaşlarımın ona başvurdukları bir kurumda çalışmaktan duyduğum utancı saklamaya çalışacağım." diyor.
Özbekistan'da Amerika'nın desteklediği İslam Kerimov rejiminin korkunç insan hakları suiistimallerini açığa çıkardıktan sonra Ekim 2004'te görevinden uzaklaştırılan Craig Murray, "teröre karşı savaş"ın kirli çamaşırlarını bu kitapla gün yüzüne çıkarıyor. Murray ile ilgili olarak dış basında şu ifadeler yer alıyor:
"Craig, Özbekistan'a vardığında viski ve kadın tutkusu olan parlak bir kariyere sahip genç bir elçiydi. Ancak muhalif mahkûmların kaynar sularda yakılarak öldürüldüklerini ve masum insanların devletin ajanları tarafından tecavüz edilip öldürüldüğüne dair açıklamaları duyduktan sonra, sözde 'demokratikleşmekte olan' ülkelerdeki hem kendi hem de ülkesinin rolünü sorgulamaya başlamıştır. Şok edici bilgilerle kamuoyunun önüne çıkmaya karar verince Washington ve Downing Street 10 onun gitmesine karar verdi. Ancak Özbekistan yüksek bir kariyere sahip diplomatı değiştirmişti ve artık sessiz kalamazdı."
Murray'ın kitabı fakir bir halkın yalancı bir ulusalcılıkla nasıl kandırıldığını ve nasıl bir zillete maruz bırakıldığını tüm ayrıntılarıyla gözler önüne seriyor. "Batı diktatörleri desteklemez, demokratik yönetimleri her halükarda savunur!" şeklindeki iddianın ne kadar kof ve yalan olduğunu ortaya koyuyor.
Kitapla ilgili olarak Harold Pinter, "Korkusuz bir adamdan korkusuz bir kitap. Craig Murray, 'yetkililer'in hoşuna gitsin ya da gitmesin gerçeği söylüyor. Kendine saygısı olan namuslu bir adamın önünde şapka çıkarıyorum." derken John Sweeney "Bir adamın Terörizme Karşı Savaşla savaşının güzel bir şekilde yazılmış ilginç bir anlatısı… Fevkalade okumaya değer." yorumunda bulunuyor.
495 sayfa olan kitabın sonuna yerleştirilen fotoğraflar arasında Murray ile geçtiğimiz yıl Afganistan'daki uçak kazasında Hakk'a uğurladığımız Bahattin Yıldız'ı aynı karede gösteren bir fotoğrafa da yer verilmiş.
