|
Meditasyon turizmine alternatif
'sema' olur
02.01.2010
Sevda Yüzbaşıoğlu
Sufizm, son dönemde meditasyon turizmine alternatif olarak gösteriliyor. Sema gösterilerinin paralı hale gelmesini eleştirenler olduğu gibi part-time mevlevi olmak isteyenler de çıkıyor.
Çemberlitaş'taki Basın Müzesi'nde düzenlenen sema töreni öncesinde salona bir sessizlik hakim... Ellerinde fotoğraf makineleriyle bekleşen yüze yakın turist, sabırsızca törenin başlamasını bekliyor. Semazenler teker teker içeri girerken önceden flaş kullanmama konusunda tembihli olan izleyiciler dayanamıyor ve flaşlar patlıyor.
Mevlana'nın izinden gidenlerin zikir biçimi olan sema törenleri artık Türk turizminin vazgeçilmez markalarından biri haline dönüşüyor. Aralık ayının 16-17'sinde yapılan Şeb-i Aruz törenlerine katılanların sayısındaki artış, sema gösterilerine ilginin boyutlarını da gösteriyor. Konya'daki gösterilere katılanların sayısı bu yıl 40 binden 55 bine ulaştı ve katılımcıların büyük bir bölümünü de İspanya, Fransa gibi ülke vatandaşları oluşturdu.
Sema görmeden ayrılmıyorlar
Türkiye'ye gelen turistlerin gezi programlarının vazgeçilmezlerinden biri haline gelen sema gösterileri İstanbul'da Çemberlitaş'taki Basın Müzesi ve Fırat Kültür Merkezi'nin yanı sıra Sirkeci Tren İstasyonu ve Rumi Mevlevi Derneği'nin tören salonlarında pazartesi hariç her gün yapılıyor. Düzenli olmamakla beraber birçok mekanda dönemsel olarak yapılan sema gösterileri de dahil gösteriler 25 ile 50 TL arasında bilet fiyatlarıyla izlenebiliyor.
Şeb-i Arus törenleri için yurtdışından turist getiren Indigo Tur'un yetkilisi Yusuf Arslan, turistlerin İstanbul'a kısa süreli bile gelseler, sema töreni görmeden ayrılmak istemediklerini söylüyor. Arslan, dört mekan dışında küçük yerlerde de gösterilerin çoğalmasının turistlerin ilgisini artırabileceğini belirtiyor.
Rumi Derneği Başkanı Atilla Çelebi Baran'la, Basın Müzesi'nde düzenlenen sema töreni öncesinde konuşuyoruz.
Özellikle 2007 yılının Hz. Mevlana yılı ilan edilmesi ve Elif Şafak gibi popüler yazarların konuya eğilmesinin ardından törenlere ve tasavvufa ilginin arttığını anlatıyor. Artan ilgiden memnun olsa da yüzeysel bulduğunu anlatan Baran, şunları söylüyor:
"Evet yükselen bir trend var. Ama bu o kadar yüzeysel ki... İnsanlara susacaksın, söylenenleri yapacaksın deyince geri adım atıyorlar. Burayı haftada bir kaç gün gelip ruhlarını temizleyecekleri bir aktivete salonu gibi görmek istiyorlar. Bizi arayıp 'Sema workshop'u var mı?' diyen oluyor... Ancak tasavvuf demir leblebi gibidir, dişlerin kırılmadan bu iş olmaz. Son dönemdeki artışın geçici olduğunu düşünüyorum. Moğol döneminde de insanlar zorluklardan kaçmak için tasavvufa sarılmaya çalıştı. Bugün de insanlar sıkılmışlar, ama neden sıkıldıklarını bilmiyorlar. Soluk alabilecekleri mekan arıyorlar."
Öte yandan törenlerin paralı olmalarını eleştirenler olduğunu Baran, şöyle cevap veriyor:
"Türkiye'de her şey bedava olsun anlayışı var. Sonuçta bu insanların da aieleleri var. Yaşamak zorundalar. Bunu eleştiren insanlar, iş cami yapılmaya geldiğinde bağış yapmaktan çekinmiyorlar. Asıl devletin bizlere sahip çıkması gerekirken, tam tersi politikalar işliyor" diyor.
Tanıtım için kullanılmalı
"İran'ın dünyaya kapalı bir toplum olması bizim için bir şans. Yoksa bayrağı çoktan elimizden alırlardı" diyen Baran'a göre, Hindistan nasıl yoga ile dünyayı fethediyorsa Türkiye de Mevlana kültürüyle bunu yapabilir. 2003 yılından bu yana meditasyonun 26 milyon izleyiciye kavuştuğunu söyleyen Baran, "Hindistan'ın elinde böyle bir malzeme olsa dünya liderliğine soyunur" diyor.
Türkiye'nin tanıtımı için bu kadar önemli bir kavramın geri planda tutulduğunu söyleyen Baran, özellikle Avrupalıların ilgisinin gösterilerin bel kemiğini oluşturduğunu söylüyor.
|
