Sufiforum.com

2009'da başlayan SUFİFORUM'da İslam; İslam Tasavvuf Geleneği ile ilgili her türlü güncel ya da 'eskimez' konular yer almaktadır. İçerik yenilemeleri tasavvuf.name sitesinden sürdürülmektedir. ALLAH YÂR OLSUN.

Giriş |  Kayıt




Yeni başlık gönder Başlığa cevap ver  [ 2 mesaj ] 
Yazar Mesaj
 Mesaj Başlığı: Neccarzade'nin naatleri
MesajGönderilme zamanı: 08.09.09, 10:12 #mesajın linki (?)
Çevrimdışı

Kayıt: 24.02.09, 22:15
Mesajlar: 28
Neccarzade'nin naatleri

İskender Pala

i.pala@zaman.com.tr

Zaman

2009-09-08

Beşiktaş meydanında Mimar Sinan eseri olan bir Sinan Paşa Camii vardır. Camiin Yıldız istikametindeki haziresinde murat yeşili renge boyanmış bir türbe ve bu türbede de Neccarzade Rıza Efendi ebedi bulunur.
Caddenin karşısındaki Barbaros ile birlikte sanki Beşiktaş'ın iki baştan muhafızları gibi karşılıklı yüzyıllardır bekleşir dururlar.

Rıza Efendi bu yurtlarda yetişen âşıkların en ulularındandır. Hz. Peygamber'e olan muhabbeti dolayısıyla koca bir divan doldurmuş, Efendiler Efendisi hakkında aşkla dolu binlerce dizeyi sayfalara olduğu kadar gönül defterlerine de dizip durmuştur. Türk edebiyatında Hz. Peygamber için yazdığı naatlar dolayısıyla Na'tî mahlasını kullanan şairler vardır, ama Hz. Peygamber için onlardan daha fazla şiir yazan kişi, bu bizim Neccarzade'dir. O kadar ki gazeliyyatının bile neredeyse tamamı Hz. Peygamber aşkını terennüm eder. Mesela altta verdiğimiz şiiri ezberlenmeye layık yüzlerce şiirinden yalnızca biridir. Okuyunca göreceksiniz; ne coşkun bir aşk, ne mutantan bir özlem!..

Neccarzade Rıza Efendi 1669 yılında Beşiktaş'ta doğmuştur. Babası, aslen marangoz olmadığı halde katıldığı seferlerde Osmanlı ordusunun toplarının nakli için köprü tamir veya inşa eder, bu işi de o kadar iyi yaparmış ki sonunda lakabı Neccar olarak kalmış. Neccarzade çeşitli bilimlerden behredar, sanat ile içli dışlı bir Osmanlı münevveridir. Aziz Mahmud Hüdai dergâhında Celvetî serpuşunu, Beşiktaş Mevlevihanesi'nde Mevlevi külahını, Moskof Harbi'nden dönüşte Edirne'de Nakşibendi destarını giymiş ve Beşiktaş Sinan Paşa zaviyesinde postnişin olmuştur. Bilhassa ney üflemede devrinin üstadı kabul edilmiş, bu alanda çalışmalar yapmış, Ney'in insan üzerindeki etkisini araştırıp dinî, sosyolojik ve toplum psikolojisi açısından yararlanma yöntemleri geliştirmiş, akli melekelerinde rahatsızlığı olan ve tamamen aklını kaybeden insanları etrafına toplayıp ney terapisi uygulamış; ülkemizde müzikli psikoterapinin ilk uygulayıcısı olmuştur. Genç denecek yaşta, 1746 yılında vefatına kadar, Beşiktaş'ta bulunan Ihlamur Kasrı'nda "Sahn-ı Muhabbet-i Âli (Yüce aşk meydanı)" adıyla şiir ve musıki meclisleri kurduğu ve İstanbul'un en seçkin münevverlerinin burada toplandığı da bilinmektedir.

Kaynaklar Neccarzade'yi daha ziyade Şifahane-i İnsaniye dolayısıyla anarlar. Şifahane-i İnsaniye, ülkemizin modern manada ilk akıl hastanesidir. 1738 tarihinde Beşiktaş Mevlevihanesi'nin bir bölümü ayrılarak kurulan bu şifahane 1742 yılında tam teşekküllü bir hastane gibi faaliyet göstermeye başlar. Hastane modern dünyada bile yeni yeni yaygınlaşmakta olan psikotik tedaviyi ney ve su terapisi ile bundan ikibuçuk asır evvel uygulamış, buna destek olmak üzere de nefes ve solunum için spor tatbik yolları geliştirmiş ve başarılı olmuştur.

İmdi dikkat buyurulsun; burada bir şeyh efendiden bahsediyoruz. Dünyada bilimsel bir ilki gerçekleştiren bir şeyh efendiden... Bunun yanında sanatsal bir ilke de imza atan bir şeyh efendiden. Şimdi onun türbesi Beşiktaş'ta. Duvarında "Neccarzade Şeyh Rıza Efendi'nin Türbesi" diye yazılı. Yazık!.. Ne kadar talihsiz bir adammış! Türbesini ziyaret eden neredeyse kimsesi kalmamış. Çünkü halkımızın aydın geçinen bir kısmı onu sırf adının başında "şeyh" ibaresi var diye görmezden geliyor ve bilim ile dini örtüştürmek istememekte inat ediyor; diğer kısmı da kendi atalarının tarihini yeterince bilmediği için türbesinin önünde birkaç dakika olsun oyalanmayı vakit kaybı sayıyor.

Beşiktaş'a yolu uğrayanlar! Bu iki grubun da dışında olduğunuzu hatırlayın lütfen!..

GAZEL

Lebin vasfında sultânım dehân âşık, zebân âşık
Sana ey mihr-i tâbânım zemîn âşık, zamân âşık
Vücûd-ı âleme bâis vücûdun olduğu zâhir
Mine'l-evvel ile'l-âhir sana kevn ü mekân âşık
Eğer mahfî eğer peydâ vü ger âkil eğer şeydâ
Senin şevkin ile cânâ nihân âşık ayân âşık
Gören âşık cemâl-i bâ-kemâlin görmeyen âşık
O gül ruhsâra Billâhi Hudâvend-i cihân âşık
Eyâ sultân-ı mahbûbân buyur erbâb-ı aşk içre
Desinler İbn-i Neccâr'a budur ibn-i fülân âşık

Sultânım!.. (İslam'ı ve hidayet yolunu bize getiren) dudağının özelliklerini (anlatabilmek istiyorum ama, şaşkınım, çünkü) ağzım da, dilim de ona âşık (olmuş, sözden kesilmiş, dilim tutulmuş). Ey parlak güneşim! Yoksa sana zemin de âşık, zaman da âşık!

Şu dünyanın yaratılmasına senin varlığının sebep olduğu (Allah'ın bütün kâinatı yalnızca senin şanına, senin şerefine yarattığı) o kadar belli ki; ta evvelden en sona kadar her ne varsa şimdi sana âşık.

Ey sevgili! Sana duyulan özlem sebebiyle eğer gizliden, eğer açıktan; ister akıllı, ister çılgın; görünür ve görünmez her ne var ise hepsi âşık.

Ey sevgili, yemin olsun ki senin kemale eren yüzünü gören de âşık, görmeyen de; hatta şu kâinatın yaratıcısı dahi senin o gül yüzüne âşık.

Ey sevgililer sultanı! Sen bir kerecik emrediver de, âşıklar arasında Neccarzade için "Falan oğlu filan âşık işte budur!" desinler (ve beni de senin âşıklarının arasında saysınlar)!..


Başa Dön
 Profil Özel mesaj gönder  
 
 Mesaj Başlığı: Re: Neccarzade'nin naatleri
MesajGönderilme zamanı: 08.09.09, 13:54 #mesajın linki (?)
Çevrimdışı
Kullanıcı avatarı

Kayıt: 03.01.09, 22:40
Mesajlar: 926
İstanbul'da Beşiktaş İskele Meydanına yolu düşenlere selam...

_________________
" Hayrlar Feth Olsun ; Şerler Def Olsun !.."


Başa Dön
 Profil Özel mesaj gönder  
 
Eskiden itibaren mesajları göster:  Sırala  
Yeni başlık gönder Başlığa cevap ver  [ 2 mesaj ] 

Tüm zamanlar UTC + 2 saat


Kimler çevrimiçi

Bu forumu gezen kullanıcılar: Hiç bir kayıtlı kullanıcı yok ve 1 misafir


Bu foruma yeni başlıklar gönderemezsiniz
Bu forumdaki başlıklara cevap veremezsiniz
Bu forumdaki mesajlarınızı düzenleyemezsiniz
Bu forumdaki mesajlarınızı silemezsiniz

Geçiş yap:  
   Powered by phpBB © 2000, 2002, 2005, 2007 phpBB Group

Türkçe çeviri: phpBB Türkiye